Για την ακρίβεια και το «καλάθι της νοικοκυράς»

Σε κείμενό μας τον Γενάρη γράψαμε κάποιες θέσεις μας για το πολυσυζητημένο κύμα ακρίβειας που όλοι θέλουν δήθεν να καταπολεμήσουν… Ο τίτλος του κειμένου ενδεικτικός της άποψης μας: Η ακρίβεια και ο πληθωρισμός δεν είναι φυσικά φαινόμενα, μόνο η λαϊκή αντίσταση μπορεί να βάλει φρένο.

Ο υπουργός Ανάπτυξης διαρκώς έλεγε «όχι κλάψες-όχι μιζέρια», «σταματήστε όλη μέρα τη μαυρίλα» κλπ. Aπό τον Δεκέμβρη τόνιζε ότι όπου πάει (εννοώντας τα σουπερ μάρκετ) συναντά κόσμο που δεν του λέει «μας γδέρνουν οι τιμές». Είχαμε γράψει στο άρθρο μας «Ποιοι βγάζουν σέλφι με τον υπουργό» ότι η ακρίβεια στα προϊόντα και οι αυξήσεις ενοικίων είναι ανοικτή επίθεση στον μισθό της εργάτριας και του εργάτη.

Συμπερασματικά και επειδή πάλι τα ΜΜΕ έχουν βάλει στο κέντρο της συζήτησης το «καλάθι της νοικοκυράς» εμείς από την πλευρά μας θα το πούμε όπως το κατανοούμε. Στο καλάθι της νοικοκυράς αποτυπώνεται ο ταξικός συσχετισμός. Ο υπουργός βρίσκεται με τους μεγαλέμπορους που, ως λόμπι, μονοπωλούν τις τιμές της αγοράς και μαζί σχεδιάζουν την κοινωνική πολιτική κάθε φάσης της ταξικής πάλης. Βάζουν κάτω τους τζίρους, τα μεγέθη, τους φόρους, στο κέντρο της συζήτησης τα καπιταλιστικά συμφέροντα.

Τη στιγμή που όλα είναι ανεβασμένα και οι λαϊκές μάζες υποτάσσονται στις τιμές «το μπουρί της σόμπας» συνεχίζει να ρουφάει. Η αισχροκέρδεια, η κακιά ποιότητα τροφίμων, το ανεβοκατέβασμα τιμών, το πλασάρισμα σάπιων προϊόντων, η έλλειψη ελέγχων (έστω για τα μάτια) σε είδη πρώτης ανάγκης (που τόσο κόπτονται) κυριαρχούν μέσα στα σουπερ μάρκετ. Η βουβαμάρα των καταναλωτών και τα κομπιουτεράκια στα χέρια των εργαζομένων και ανέργων είναι μόνιμα στις ουρές των ταμείων.

Ο υπουργός κοιτά τα νούμερα, τους τζίρους, τις αντιδράσεις και ως προσωπάρχης των μεγαλεμπόρων λέει: «συνεχίστε, όλα πάνε καλά, τσιμουδιά και… σέλφι». Πότε θα παρέμβει μιας και δήθεν νοιάζεται για το πόπολο; Αν αρχίσει το σιχτίρισμα για αρχή και οι όποιες αντιδράσεις. Εκεί θα πει μαζέψτε το λιγάκι, κάντε προσφορές, δώστε κουπόνια, απορροφήστε το ΦΠΑ κλπ. Όχι ότι οι καπιταλιστές περιμένουν τον υπουργό. Καταλαβαίνουν το κοινωνικό κλίμα και κινιούνται αναλόγως. Ξέρουν ότι γδέρνουν τον κόσμο, ξέρουν τους νόμους της αγοράς, γνωρίζουν την καπιταλιστική κρίση.

Αυτά όλα από το καλοκαίρι του 2021 μέχρι και τέλη Φλεβάρη. Εδώ και έναν μήνα η ενεργειακή κρίση και η εισβολή στην Ουκρανία από το ρώσικο στρατό έδωσε επιχειρήματα και «δικαίωση» για τις ανατιμήσεις φωτιά σε όλα τα είδη. Ξεχάστηκαν οι αυξήσεις στα βασικά αγαθά ενός εξαμήνου (δηλαδή η μείωση του μισθού) και ξεκίνησε να παρουσιάζεται από την κυβέρνηση ο πόλεμος ως ο μόνος φταίχτης για την ακρίβεια. «Μη τα λέτε σε μας αλλά στον Πούτιν» το αφήγημα τους όταν πρέπει να απαντήσουν για την ακρίβεια. Ας θυμηθούμε λίγο τις αυξήσεις τιμών από τελευταία έρευνα της  ΕΛΣΤΑΤ (Γενάρης 2022): «Πρωταθλήτρια» των αυξήσεων ήταν και πάλι η τιμή στο φυσικό αέριο, η οποία εκτοξεύτηκε κατά 154,8%, ενώ ακολούθησε το ρεύμα με 56,7%, η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης, σημειώνοντας άνοδο της τάξης του 36% και τα καύσιμα-λιπαντικά με αύξηση 21,6%.

Στα τρόφιμα η κατηγορία αρνί-κατσίκι αυξήθηκε κατά 17,6%, τα νωπά λαχανικά κατά 14,4 το ελαιόλαδο κατά 15,4%, άλλα  βρώσιμα έλαια κατά 17,3%, οι πατάτες κατά 12,3% και τα νωπά φρούτα κατά 8,4%.

Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά το τελευταίο τρίμηνο η μέση τιμή στις πατάτες έχει αυξηθεί σε ποσοστό 47%, στα μακαρόνια 23%, στο ελαιόλαδο πάνω από 10%, στο φρέσκο γάλα και στα τυροκομικά 8%, στα αλλαντικά 5% και στα απορρυπαντικά 4%, σε επίπεδο τιμής πώλησης στα σούπερ μάρκετ».

Πριν τον πόλεμο το «καλάθι της νοικοκυράς» ήταν άδειο, τώρα με τον πόλεμο δεν χρειάζεται καν καλάθι για τα λίγα προϊόντα που μπορεί να αγοράσει. Τα κρατά και στα χέρια… Η δήθεν παρέμβαση για τους φτωχούς με κουπόνια λύπησης και η κοινωνική επαιτεία (που το ονομάζουν αλληλεγγύη στους συνανθρώπους) είναι μόνο για να ξεγελάσει τον επόμενο μήνα… Και στην ειρήνη και στον πόλεμο η εργατική τάξη πληρώνει το μάρμαρο.

Όσο ο λαϊκός παράγοντας είναι ακίνητος τίποτε δε θα αλλάζει σε επίπεδο τιμών της καθημερινότητας, δηλαδή στο «καλάθι της νοικοκυράς». Αυτό ας μη το ξεχνάμε. Η οργάνωση των εργατών σε όλα τα εδάφη: εργασία, γειτονιά, σχολή και η προλεταριακή αντίσταση είναι τα μόνα που μπορούν σε τέτοιες συνθήκες να κρατήσουν τις τιμές «χαμηλά» και να σταματήσουν την κραυγαλέα μείωση του μισθού τους με χίλιους τρόπους. Αυτό το ξέρουν καλά οι «από πάνω», δείχνει να το ξεχνάν οι «από κάτω».