Τα εργατικά «ατυχήματα» είναι εγκλήματα του Κεφαλαίου

Το παρακάτω κείμενο και οι πίνακες με τα στατιστικά, που εμπεριέχονται μέσα σε αυτό, κυκλοφόρησαν με το ΔΕΛΤΙΟ #2 της ΒΙΔΑΣ. Η καταγραφή αφορά το διάστημα από το 2014 μέχρι και τα τέλη Αυγούστου του 2022.

***

Το Prolet connect κλείνει φέτος 10 χρόνια λειτουργίας στο διαδίκτυο. Σχεδόν από τις απαρχές της εμφάνισής του, ανάμεσα στα γενικά ζητήματα που ταλανίζουν κάθε φορά την εργατική τάξη, στην ίδια την κίνηση της ταξικής πάλης, έμπαινε και ένα ζήτημα «ειδικό» που ήταν τα εργατικά «ατυχήματα».

Από το 2014 έως και σήμερα γίνεται μια προσπάθεια καταγραφής εργοδοτικών εγκλημάτων, η οποία δημοσιεύεται ανά τέσσερις μήνες και αποτυπώνει σε αριθμούς αυτό που συντελείται μέσα στα κάτεργα της μισθωτής εργασίας: το αίμα της εργατικής τάξης χύνεται για να γεμίζουν οι τσέπες των αφεντικών.

Τα εργατικά «ατυχήματα» πέρα από τις αναρτήσεις στο Prolet connect είχαν την «τιμητική» τους και στις σελίδες του περιοδικού Βίδα. Αυτό βέβαια δεν είναι κάποιο «φετίχ» μιας στείρας ειδησεογραφίας και στατιστικών. Η Ταξική Πολιτική Οργάνωση που έχει οικοδομηθεί από τη Βίδα και το Prolet connect βρίσκεται μέσα στο καμίνι της ταξικής πάλης. Τα μέλη της βρίσκονται ως εργάτριες και εργαζόμενοι μέσα στους χώρους δουλειάς και βιώνουν από πρώτο χέρι την εκμετάλλευση και τον εξαναγκασμό. Αυτό σπάει αμέσως-αμέσως την επιφανειακή ανάλυση που μιλάει για γεγονότα, τυχαία περιστατικά και αποκομμένους αριθμούς και εντάσσεται στο πλαίσιο της ταξικής πολιτικής πάλης ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα που έχει ως κύριο συστατικό την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Η αναγραφή συνθημάτων, η ανάρτηση πανό, το μοίρασμα του περιοδικού και η παρουσία της Βίδας όπου αυτό ήταν δυνατόν και υπήρχε εργατικό «ατύχημα» έμπαινε μέσα στα καθημερινά ταξικά καθήκοντα. Η καταγραφή λοιπόν των τραυματισμένων και νεκρών εργατριών και εργατών εντάσσεται στα πλαίσια της ταξικής πάλης. Θέλει να αποδείξει πως ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής δολοφονεί.

Οι πηγές που βοηθούν όλα αυτά τα χρόνια στην καταγραφή είναι από καταγγελίες σωματείων και εργατικών ομάδων, από τοπικά ειδησεογραφικά και διαδικτυακά μέσα, αλλά και από φίλους και συντρόφους της Βίδας που, είτε μας ενημέρωναν για κάποιο εργατικό «ατύχημα» που δεν είχε δημοσιοποιηθεί είτε μας έδιναν λεπτομέρειες για κάποιο περιστατικό που δεν είχαν γνωστοποιηθεί.

Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθούμε σε κάτι που μας βρίσκει απέναντι και προσπαθούμε να το σπάσουμε σαν λογική. Πολλά από τα εργατικά «ατυχήματα» που δημοσιεύονται, ακόμα και από συνδικάτα και σωματεία, υπάρχουν μόνο ως καταγραφή αποφεύγοντας να βγει προς τα έξω το όνομα της επιχείρησης ή του αφεντικού. Διαβάζουμε έτσι σε αρκετές περιπτώσεις περί «γνωστής αλυσίδας», «γνωστού πολυκαταστήματος» κτλ.

Η ταξική πάλη όμως είναι αμείλικτη! Αν δεν ξεμπροστιάζουμε τους εγκληματίες καπιταλιστές, τα μεγάλα και τα μικρά αφεντικά που εκμεταλλεύονται τους εργαζόμενους, αν δεν φανερώνουμε την αλήθεια στην εργατική τάξη και τον εργαζόμενο λαό πως θα προχωράμε μπροστά;

Τα στοιχεία βοηθάνε να καταλάβουμε το τι και το που συντελείται, βγάζει στη φόρα τις εγκληματικές ευθύνες και αυτές με τη σειρά τους καταδεικνύουν τους εκμεταλλευτές. Αυτό το βάρος πέφτει στις οργανωμένες δυνάμεις μέσα στους χώρους δουλειάς που έχουν ευθύνη να μιλάνε ανοιχτά. Μπορούμε από τη μία να καταλάβουμε τα νομικίστικα τερτίπια των αφεντικών που μπορούν ακόμα και να μηνύσουν τον καταγγέλλοντα για συκοφαντική δυσφήμιση, αν πρόκειται περί αυτού, από την άλλη όμως η πολιτική πάλη δεν μπορεί να κλείνεται σε κουτάκια που οριοθετεί το αντίπαλο στρατόπεδο.

Τα αποτελέσματα που δημοσιεύουμε στους στατιστικούς πίνακες είναι αποκλειστικά πάνω στην καταγραφή του Prolet connect. Είναι λογικό να λείπουν κάποια εργατικά «ατυχήματα», είτε επειδή δεν έγιναν ευρύτερα γνωστά, δεν δηλώθηκαν κτλ είτε μας διέφυγαν. Στόχος όμως του πίνακα, εκτός από τα όσα αναφέραμε και παραπάνω, είναι να καταδείξουμε πως η δουλειά μυρμηγκιού και η επαφή με την εργατική τάξη μπορεί να κατακτήσει την πληροφορία, χωρίς να περιμένουμε από ειδήμονες, και με βάση αυτή να βγαίνουν τα απαραίτητα συμπεράσματα.

Η αναρχία στην παραγωγή φέρνει και την εντατικοποίηση. Τα αφεντικά αγωνιούν και στριμώχνουν τους μισθωτούς σκλάβους για αύξηση της παραγωγής, η οποία είναι ξεκομμένη από τις κοινωνικές ανάγκες, οπότε και ο καπιταλιστικός βούρδουλας χτυπάει τις πλάτες των εργατών και εργατριών για να παράγουν όλο και πιο πολύ, όλο και πιο βιαστικά. Ο χρόνος στη δουλειά έχει γίνει μέσα στο ίδιο το οχτάωρο (αυτό μπαίνει σχηματικά μιας και το «8 ώρες δουλειά» έχει τσακιστεί από τα αντεργατικά νομοσχέδια τα προηγούμενα χρόνια από όλες τις κυβερνήσεις) όλο και πιο συμπιεσμένος. Η «τρεχάλα», στη γλώσσα των εργαζομένων, φέρνει τελικά αυτό που θρασύτατα ονοματίζεται ατύχημα.

Οι νέοι και οι νέες εργαζόμενοι/ες που βγαίνουν στην αγορά εργασίας συναντάνε, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, ένα ασφυκτικό καθεστώς με μηδαμινή μέριμνα όσον αφορά και την ασφάλεια στην εργασία. Τα παραδείγματα είναι πολλά και έχουν αιτίες. Μόνο το «δημόσιο» τομέα να πιάσουμε έχει διαλυθεί ότι είχε σχέση με την ασφάλεια και την εκπαίδευση των εργαζομένων. Αυτά που «απολάμβαναν» οι εργαζόμενοι/ες παραδείγματος χάριν στις πρώην ΔΕΚΟ έχουν εκμηδενιστεί (ποιος θυμάται σήμερα τα σχολεία εκπαίδευσης στη ΔΕΗ;). Ο πλούτος της χώρας έχει μοιραστεί σε ξένα μονοπώλια προσφέροντας φθηνό και χωρίς απαιτήσεις εργατικό δυναμικό στους ιμπεριαλιστές που λυμαίνονται τη χώρα και ρουφάνε την υπεραξία της ντόπιας εργατικής τάξης και των μεταναστών εργατών που προσπαθούν να επιβιώσουν στη χώρα δουλεύοντας ως είλωτες.

Σε κάθε κλάδο το κεφάλαιο βρίσκει τους τρόπους να κάνει «σκόντο» στα μέτρα ασφαλείας, για τα οποία η εργατική τάξη έχει δώσει αγώνες για να τα αποκτήσει, ώστε να μη δίνει κάθε τρεις και λίγο φόρο αίματος για την κερδοφορία των αφεντικών.

Οι έλεγχοι (ΣΕΠΕ, ΚΕΠΕΚ, ΕΦΚΑ) είναι μετρημένοι και στις πιάτσες των αφεντικών, που ξέρουν πως να οργανώνονται όταν είναι να αποφύγουν ελέγχους (είτε κρατικούς είτε «ανεξάρτητους»), έχουν φτιάξει τα απαραίτητα δίκτυα ώστε να ενημερώνονται για τις «ανεπιθύμητες επισκέψεις». Δεν είναι λίγες οι φορές που εργαζόμενοι/ες τρέχουν να κρυφτούν για να μη φανεί πως δουλεύουν ανασφάλιστοι ή εκτός ωραρίου, με το φόβο πάντα της απόλυσης ή ακόμα και της σύλληψης όταν πρόκειται για μετανάστες. Δεν ξεχνάμε τον 22χρονο εργάτη, μετανάστη από το Πακιστάν, σε εργοστάσιο στην ΒΙ.ΠΕ Πάτρας που έχασε τη ζωή του στις 16/2/22 όταν για να αποφύγει έλεγχο του ΕΦΚΑ, όντας ανασφάλιστος, ανέβηκε στην οροφή για να κρυφτεί. Στην προσπάθειά του να κατέβει έπεσε στο κενό. Όπως δεν ξεχνάμε την Γκαϊανέ Κασαρτζιάν γυναίκα προλετάρια από την Αρμενία. Δούλευε ως αποκλειστική νοσοκόμα στο Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας, ανασφάλιστη σε ένα καθεστώς «αφάνειας». Έχασε τη ζωή της στις 29/6/19 όταν έπεσε από τον πρώτο όροφο του νοσοκομείου για να αποφύγει τον έλεγχο.

Στη μαύρη αυτή λίστα για την εργατική τάξη η γυναίκα εργαζόμενη πληρώνει βαρύ φόρο αίματος. Παρά το γεγονός ότι η γυναίκα προλετάρια είναι έξω από πολλούς κλάδους της παραγωγής με μεγαλύτερες πιθανότητες ατυχημάτων (οικοδομή, ορυχεία, καράβια, λιμάνια, βαριές χειρονακτικές εργασίες, οδοποιία, κατασκευαστικά έργα) και θα περίμενε κανείς να είναι μικρά τα ποσοστά ατυχημάτων, συμβαίνει το αντίθετο: ο πίνακας μάς δείχνει το τσάκισμα των γυναικών στην παραγωγή. Τα ποσοστά ανεργίας είναι μόνιμα μεγαλύτερα από αυτά των ανδρών και η ημιαπασχόληση μαστίζει, οπότε οι γυναίκες αναγκάζονται να δουλέψουν κάτω από άσχημους όρους και χωρίς δικαιώματα.

Οι μηχανισμοί αφαίμαξης του ιδρώτα της εργατικής τάξης συνεχώς αναβαθμίζονται. Καθεστώς έχουν γίνει οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου (σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα) που θέλει τους εργαζόμενους να μπαίνουν ανεκπαίδευτοι στη δουλειά, με αποτέλεσμα να σακατεύονται ή και να σκοτώνονται. Τρανό παράδειγμα οι συνοδοί σε απορριμματοφόρα, που αν κοιτάξει κανείς τον πίνακα θα καταλάβει πως δεν έχουν τελειωμό τα «ατυχήματα», μεγάλο ποσοστό αυτών σε «συμβασιούχους».

Ένα άλλο καθεστώς στυγνής εκμετάλλευσης είναι και αυτό της εργολαβοποίησης που και αυτό εμφανίζεται σε αναλήψεις έργων πρώην ΔΕΚΟ αλλά και σε ιδιώτες καπιταλιστές που αποφεύγουν έτσι τις όποιες ευθύνες απέναντι σε εργαζόμενους/ες. Ευθύνες που έχουν να κάνουν και με την υγιεινή και την ασφάλεια. Από τις καθαρίστριες σε ΗΣΑΠ και ΜΕΤΡΟ μέχρι τα νοσοκομεία, από τους εναερίτες για έργα της ΔΕΗ και των θυγατρικών της μέχρι τις εργοστασιακές γραμμές παραγωγής χιλιάδες είναι πλέον οι εργαζόμενοι και οι εργαζόμενες που δουλεύουν ως εργολαβικοί.

Αν λάβουμε υπόψη το παράδειγμα των εναεριτών μπορούμε να βγάλουμε και εδώ αρκετά συμπεράσματα. Το σχολείο εκπαίδευσης της πάλαι ποτέ δημόσιας επιχείρησης που περιελάμβανε μήνες εκπαιδεύσεων, όπως και επανεκπαιδεύσεις ανά χρονικά διαστήματα, μαζί με τη μόνιμη θέση που έδινε στον εργαζόμενο μια πιο ολοκληρωμένη εργασιακή εμπειρία έχει πλέον αποκατασταθεί από το εργολαβικό καθεστώς. Ένας «εργολαβικός» λοιπόν εναερίτης σήμερα «εκπαιδεύεται» ανεβαίνοντας μέσα σε λίγες μέρες σε λίγες κολώνες και το χαρτί της «ειδίκευσης» είναι έτοιμο! Η πληρωμή του; Με το κομμάτι… σε όσες κολώνες ανέβεις τόσα πιο πολλά θα βγάλεις!

Δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε και στον ματωμένο κλάδο των κούριερ-διανομέων, όπου τα ατυχήματα είναι καθημερινό, στην κυριολεξία, φαινόμενο. Μια βόλτα να κάνει κανείς, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας σε οποιοδήποτε σημείο, θα συναντήσει σίγουρα δεκάδες εργαζόμενους/ες στα μηχανάκια. Η έτσι κι αλλιώς μετατροπή της χώρας σε τεράστια «εσπρεσιέρα», αλλά και το ξέσπασμα της πανδημίας, έκανε τα πήγαινε-έλα των εργαζόμενων δικύκλου να πολλαπλασιαστούν. Η βιασύνη για να «βγει η δουλειά» και η αδιαφορία των αφεντικών για την ασφάλεια των εργαζομένων έχουν μετατρέψει τον κλάδο σε σφαγείο, που μόνο η οργή των ίδιων των εργαζομένων σε συνδυασμό με την ταξική τους οργάνωση μπορεί να το σταματήσει.

Ένα πεδίο το οποίο ήταν κραυγαλέο για την υπόθεση της ασφάλειας των εργαζομένων ήταν αυτό της πανδημίας. Εκεί φάνηκε στο μέγιστο βαθμό η πρεμούρα των αφεντικών για την υγεία των εργαζομένων. Το αστικό κράτος έκανε τα πάντα για την ασφαλή… συνέχιση της κερδοφορίας τους. Τα αφεντικά πίεσαν, εκβίασαν, απέκρυψαν στοιχεία, τρομοκράτησαν, έριξαν τους εργάτες σαν τα μινκ στην παραγωγή γράφοντας στα παλιά τους τα παπούτσια τις ζωές των εργαζομένων. Δυστυχώς σε αυτό το πεδίο δεν κατάφερε η εργατική τάξη να οξύνει συλλογικά την ταξική αντιπαράθεση με πρώτο μέλημα την υγεία της και αυτό καταγράφεται ως ανυπολόγιστη ταξική ήττα. Αυτό το γνωρίζουν καλά τα αφεντικά που είδαν ελάχιστες αντιστάσεις στην καπιταλιστική παραγωγή.

Όταν λοιπόν λέμε εργοδοτικό έγκλημα, όταν λέμε ότι αυτό που παράγει ο καπιταλισμός είναι ο θάνατος το λέμε γιατί πατάει σε κάποια δεδομένα. Αυτή είναι η αλήθεια και όχι τα κουραφέξαλα περί ατυχημάτων των διάφορων παπαγάλων που υπερασπίζονται τους εργοδότες. Το λέμε γιατί το αίμα που χύνεται είναι αυτό της εργατικής τάξης και του εργαζόμενου λαού. Η οργάνωση και η συμμετοχή στα σωματεία είναι ένα πρώτο βήμα για τους εργαζόμενους που πρέπει, ειδικά στις σημερινές συνθήκες της οπισθοχώρησης, να βάζουν μπροστά τα συμφέροντά τους, να διεκδικούν συλλογικά στους χώρους της μισθωτής σκλαβιάς.

Για να σταματήσει όμως μια και καλή η στυγνή εκμετάλλευση απαιτείται και η μακρόχρονη δουλειά για την πολιτική οργάνωση της τάξης. Μόνο έτσι μπορεί να αναμετρηθεί συνολικά ο εκμεταλλευόμενος με τον εκμεταλλευτή του.

ΟΧΙ ΑΛΛΟ ΑΙΜΑ ΕΡΓΑΤΩΝ

ΚΑΤΩ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΟΙ ΑΣΤΟΙ ΜΑΣ ΘΥΣΙΑΖΟΥΝ ΓΙΑ ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΤΟΥΣ