Ζωγράφου: «άντρας ή ποντίκι»

Με αφορμή τη συκοφαντική επίθεση που δέχθηκε εκπαιδευτικός

Η παρακάτω ανακοίνωση μοιράζεται στην ευρύτερη περιοχή των Ιλισίων-Ζωγράφου:

«Είσαι άντρας ή ποντίκι;». Το ερώτημα που θέτει ο προπονητής στον Βίγκο, έναν από τους δύο κεντρικούς ήρωες της ταινίας «Αγόρια στο ντους». «Είσαι άντρας ή ποντίκι;» σα να λέμε «είσαι άντρας ή γυναικούλα;», «τα τιμάς τα παντελόνια που φοράς;», «κλαίνε οι άντρες μωρέ; Τι είσαι κάνα κοριτσάκι;», «αφήστε τα συναισθηματικά κοτζάμ άντρες, τι είμαστε τίποτα γκέυ;». Οικείες εκφράσεις στα αυτιά όλων μας, που βάζουν το λιθαράκι τους στις στερεοτυπικές αντιλήψεις γύρω από το φύλο και τον σεξουαλικό προσανατολισμό μέσα στην κοινωνία. Εκφράσεις που από μικρή ηλικία ποτίζουν τα αγόρια με το δηλητήριο της ανωτερότητας έναντι στο γυναικείο φύλο, το δηλητήριο της ομοφοβίας και της αρρενωπότητας.

Αυτή είναι και η συζήτηση που προσπαθεί να ανοίξει η ταινία «αγόρια στο ντους» παρακολουθώντας δύο αγόρια να κοιτούν τα μπράτσα τους μπροστά σε έναν καθρέφτη, να ανυπομονούν να αποκτήσουν τρίχες και να πίνουν σόδα (αφού δεν βρήκαν αλκοόλ), γιατί όπως χαρακτηριστικά λέει ο Νόελ, ο δεύτερος κεντρικός ήρωας, «η μαμά μου λέει ότι οι αληθινοί άντρες πίνουν αλκοόλ, αλλά επειδή δε βρήκα αλκοόλ έφερα σόδα». Μέσα στην παιδική τους αθωότητα και χωρίς το δηλητήριο να έχει ποτίσει ακόμη τη σκέψη τους, ο Νόελ που έχει ζήσει την εμπειρία του φιλιού προτείνει στον Βίγκο, που τον βλέπει να ζηλεύει και να αισθάνεται μειονεκτικά, να τον φιλήσει για να δει πώς είναι. Γελούν και αναρωτιούνται «είμαστε αληθινοί άντρες τώρα;». Στη συνέχεια τα αγόρια κάνουν μαζί ντους και εμείς ως θεατές χανόμαστε στα γέλια τους, στα παιχνίδια τους με τον αφρό, στην αθωότητά τους… Μέχρι που αυτή τη γλυκιά αθωότητα διακόπτει ο πατέρας, ο οποίος σοκάρεται που δύο αγόρια κάνουν ντους μαζί, σπέρνοντας ενοχές στα πιτσιρίκια.

Η παραπάνω περιγραφή της ταινίας γίνεται, γιατί αποτυπώνει με εύστοχο τρόπο τις αντιθέσεις με τις οποίες έρχεται αντιμέτωπο ένα αγόρι στην προεφηβική του ηλικία και τις συγκρούσεις που βιώνει. Από τη μία η αθωότητά του, η ευαισθησία του, ο προβληματισμοί που γεννιούνται στην ηλικία αυτή και από την άλλη τα στερεότυπα της κοινωνίας, η πίεση που του ασκείται να συμπεριφερθεί ως άντρας και όχι ως ποντίκι. Κι αν είναι «ποντίκι» πρέπει να το ανακαλύψει γρήγορα, να το καταπιέσει, να το πνίξει. Γιατί η κοινωνία αυτή δεν έχει χώρο για ποντίκια. Τα στέλνει στους υπονόμους.

Αυτή είναι και η συζήτηση που πιστεύουμε ήθελε να ανοίξει η εκπαιδευτικός στο δημοτικό σχολείο Ζωγράφου όπου πρόβαλε την ταινία στους μαθητές της. Μια συζήτηση για τα δικαιώματα των ανθρώπων, την ελευθερία έκφρασης, τον σεβασμό, την απενεχοποίηση απέναντι σε συγκεκριμένες δαιμονοποιημένες συμπεριφορές που αφορούν τα φύλα, οι οποίες στην πορεία της ζωής γεννούν τον κοινωνικό αποκλεισμό, τον ρατσισμό, την έμφυλη βία.

Και φυσικά βρήκε απέναντι της τον σκοταδισμό. Δεν πέφτουμε από τα σύννεφα ούτε από το γεγονός ότι ο πατέρας εκπροσωπείται από δικηγόρο υποστηρικτή του Κασιδιάρη, ούτε ότι τα ΜΜΕ έσπευσαν να επιτεθούν παραπληροφορώντας και χαρακτηρίζοντας την ταινία «ερωτικού περιεχομένου» ενισχύοντας τον συντηρητισμό της κοινωνίας, ούτε ότι το Υπουργείο Παιδείας και ο ΙΕΠ βγάζουν την ουρά τους απ’ έξω και αφήνουν έκθετη την εκπαιδευτικό. Όμως, φυσικά, έχει δίπλα της πολλούς αλληλέγγυους, γονείς, συλλόγους, συναδέλφους, οι οποίοι γνωρίζουμε καλά πως ρόλος του εκπαιδευτικού είναι να προβληματίζει, να ανοίγει συζητήσεις, να διαπλάθει προσωπικότητες, να σπάει στερεότυπα. Εκεί έξω συγκρούονται δύο κόσμοι. Αυτό το ξέρουμε καλά.

Άντρες και «ποντίκια», άντρες και γυναίκες, ντόπιοι και ξένοι, φτωχοί και πλούσιοι. Αυτό το σάπιο σύστημα τρέφεται από όλες τις αντιθέσεις και τις ανισότητες που γεννά. Γιατί χωρίς ανισότητες δε μπορεί να υπάρξει εκμετάλλευση και χωρίς εκμετάλλευση δε μπορεί να διατηρηθεί ο καπιταλισμός.

Στεκόμαστε στο πλευρό κάθε παιδιού που ψάχνει αέρα να αναπνεύσει σε αυτή τη βρομερή κοινωνία που κάποιοι τον κάνουν να αισθάνεται «ποντίκι». Στεκόμαστε στο πλευρό της εκπαιδευτικού και κάθε προοδευτικού ανθρώπου που προσπαθεί να βάλει το λιθαράκι του στο ξερίζωμα αντιλήψεων που γεννούν σιχαμερούς αρουραίους.