Το Ξυλοπάροικο στο πέρασμα του χρόνου και ο ακούραστος Κυρ-Θανάσης

Κάτω από τον Κόζιακα στα Τρίκαλα ζει και κινείται ένας υπέροχος άνθρωπος, ο κυρ- Θανάσης. Εκτός των άλλων δραστηριοτήτων που καταπιάνεται μαζεύει και υλικό για τα γύρω χωριά, με επίκεντρο το Ξυλοπάροικο Τρικάλων. Γεννήθηκε το 1943, μα με αυτά που ακούραστα συλλέγει για τον τόπο του θα μπορούσε κανείς να πει πως έχει γεννηθεί και το 1802 σε κάποιο από τα 12 σπίτια που είχε το χωριό…

Είναι δύσκολο να βρει κανείς αυτές τις λέξεις που τοποθετώντας τες τη μία δίπλα στην άλλη, θα μπορέσουν να περιγράψουν αυτόν τον άνθρωπο. Η κίνηση, η δράση, η ακούραστη δραστηριότητα δυσκολεύουν την περιγραφή που οι λέξεις προσπαθούν να αποδώσουν. Ο κυρ- Θανάσης είναι άνθρωπος της δράσης. Ο τρόπος που συλλέγει πληροφορίες, που ανακαλύπτει το βάθος και το εύρος των παραδόσεων στον κοινωνικό χώρο, στα χωριά των Τρικάλων, η πολύπλοκη καταγραφή και αρχειοθέτηση ιστοριών, προσώπων, παραδόσεων και γεγονότων είναι έργο/θησαυρός αμύθητος.

Θα τον ζήλευαν πολλοί επιστήμονες ιστορικοί και λαογράφοι για το έργο του… Η δύναμη του  βρίσκεται στο σημείο εκείνο που μόνο οι «άνθρωποι της κίνησης» μπορούν να καταλάβουν, δηλαδή στην απόλυτη ταύτιση της ανθρώπινης ύπαρξης με την ιστορία του τόπου, ως δρον υποκείμενο ο ίδιος.

Παρατηρητής όχι όμως μέσα από τη γυάλα, αλλά μέσα και ο ίδιος στην φωτιά των κοινωνικών μετασχηματισμών, στα μπρος-πίσω της κοινωνίας, στις αντιφάσεις αλλά και τις αναγεννητικές εκείνες στιγμές που ο λαός μας τράβηξε μπρος τα μπρος…

Μοιράστηκε και αυτός μαζί με τις χιλιάδες άλλους την ήττα του λαϊκού προοδευτικού κινήματος, παιδί εξόριστου κομμουνιστή στη Γυάρο, μεγάλωσε μέσα στο μετεμφυλιακό σκοτάδι της ελληνικής επαρχίας…

Όταν μιλάμε για τα χωριά γύρω από τον Κόζιακα, είναι από κείνους που μας έρχονται πρώτοι στο νου. Αυτό το έχει κερδίσει με το σπαθί του αλλά και την γκλίτσα του… Στο μυαλό μας γυρνάνε δεκάδες ιστορίες που μας έχει εξιστορήσει για την περιοχή. Γεννήτρια μνήμης και αμετανόητος χωρατατζής. Ο κυρ-θανάσης δεν είναι μεγαλόστομος, φανφαρόνος, εγωκεντρικός ίσα-ίσα… είναι ένας λιτός άνθρωπος, μια ζεστή και φιλόξενη αγκαλιά, ένας άνθρωπος από «άλλη» εποχή. Από εκείνη την εποχή που οι άνθρωποι κοιτιόνταν στα μάτια και έδιναν τα χέρια χωρίς ανταλλάγματα και κερδοσκοπικές λογικές.

Ο κυρ-Θανάσης για εμάς είναι σύντροφος που με τη δράση του ξανατοποθετεί την έννοια της αυτό-οργάνωσης εκεί που πραγματικά πρέπει να βρίσκεται: στην εργαλειοθήκη των «ανθρώπων της κίνησης»! Μακριά από πάσης φύσεως «θεωρητικούς» της απραγίας και φαντασιόπληκτους ελιτιστές.

Άνθρωπος μπροστάρης ο κυρ-Θανάσης που αναλαμβάνει πρωτοβουλίες πάντα με φάρο τις λαϊκές ανάγκες. Συμμετείχε στο χτίσιμο του υπαίθριου θεάτρου στο χωριό του Ξυλοπάροικου, οργάνωσε θεατρικές παραστάσεις, έβαλε τα θεμέλια για την πολιτιστική ανύψωση των συγχωριανών του, μπήκε μπροστά για όλα τα κοινωνικά προβλήματα του τόπου του… και όλα αυτά χωρίς να έχει «βλέψεις», χωρίς να θέλει να «καβατζώσει» την οικογένεια, να πάρει βραβεία… Το παράδειγμα του είναι προς αποφυγήν για τους τοπικούς παράγοντες, τις εκάστοτε εξουσίες, το πελατειακό σύστημα, είναι «κακό σπυρί» που λέει και ο λαός…

Γι' αυτό τον αγαπάμε και αφιερώνουμε αυτές τις λίγες γραμμές στην δράση του και στις έρευνες του, γιατί αυτοί οι άνθρωποι είναι που μας δίνουν κουράγιο και μας δείχνουν τον δρόμο της ακούραστης μόρφωσης και του μοιράσματος της. Άνθρωποι που κερδίζουν τον λαό με το ήθος, το μεράκι και την συνεισφορά τους.

Εδώ και λίγους μήνες έχει κυκλοφορήσει το βιβλίο του με τίτλο: Το Ξυλοπάροικο στο πέρασμα του χρόνου.

Του ευχόμαστε το βιβλίο-κόσμημα να διαβαστεί και να στολίσει τις βιβλιοθήκες όλου του νομού Τρικάλων και όχι μόνο.

Γ.