Αφήστε εκατό κινεζικά μονοπώλια να ανθίσουν…

Δεν μπορούμε να αφήσουμε ασχολίαστη την πρόσφατη επίσκεψη του Κινέζου Προέδρου Σι Τζινπίνγκ, η οποία ακολούθησε την επίσκεψη του πολιτικού και οικονομικού επιτελείου της ελληνικής αστικής τάξης στην Κίνα.

Δεν είναι εδώ βέβαια ο χώρος, για να αναλύσουμε την ιδιαίτερη πορεία της καπιταλιστικής παλινόρθωσης στην πρώην Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας και την σκληρή διαπάλη μεταξύ αριστερής και δεξιάς πτέρυγας εντός του ΚΚΚ στον προηγούμενο αιώνα, η οποία έληξε με νίκη του Ντενγκ Σιάο Πινγκ. Σε σχετική μπροσούρα («Το σημείο έκρηξης της εκμετάλλευσης στην Κίνα, καπιταλιστική παλινόρθωση και ταξικοί αγώνες», εκδόσεις Προλέτκουλτ) έχουμε αναφερθεί στις επιπτώσεις αυτού του «Ανοίγματος της Πόρτας» όπως ονομάστηκε, και θεωρούμε απαραίτητη για το εργατικό κίνημα τη συνεχή μελέτη και την εξαγωγή συμπερασμάτων για τη δημιουργία και την εξέλιξη της ΛΔΚ, τη σταδιακή μετατροπή του ΚΚΚ σε «Κ»ΚΚ. Έτσι, θα μπορούσε κάποιος να κατανοήσει τις βάσεις και τον χαρακτήρα του κινεζικού ιμπεριαλισμού στο σήμερα και τη θέση του στον ενδοϊμπεριαλιστικό ανταγωνισμό.

Γιατί, αν δεν έχει εξασκηθεί ο εργατικός νους στην πολιτική οικονομία του μονοπωλιακού καπιταλισμού, μπορεί εύκολα να παρασυρθεί σε λανθασμένα για την εποχή συμπεράσματα: να ξεχωρίσει καλούς από κακούς ιμπεριαλιστές, με κριτήριο το μέτρο των στρατιωτικών επεμβάσεων, ή «το ανθρώπινο πρόσωπο» και τις διακηρύξεις ειρήνης και «προστασίας των αδύναμων» του κάθε προέδρου. Η συνεχής επίκληση μιας μαοϊκής κληρονομιάς, το ανέμισμα μιας κόκκινης σημαίας, και πολλές τέτοιες διακηρύξεις ειρήνης και ανθρωπισμού αποτελούν τη γραμμή Σι Τζινπίνγκ εντός και εκτός Κίνας.

Ο καπιταλιστικός όμως τρόπος παραγωγής με την κληρονομιά της συγκεντρωτικής οικονομίας είναι οι δύο βασικοί παράγοντες που έχουν εκτοξεύσει μες τα χρόνια την ισχύ της, γραφειοκρατικής και μη, κινεζικής αστικής τάξης. Η σύγχρονη πραγματική εικόνα της Κίνας είναι αυτή των δισεκατομμυριούχων γραφειοκρατών/ ιδιωτών από τη μια, και της σκληρής εκμετάλλευσης του τεράστιου εργατικού δυναμικού από την άλλη. Οι σκληρές ταξικές συγκρούσεις  στα κολοσσιαία κινεζικά εργοστάσια δεν έχουν λείψει μέσα στα χρόνια (βλ. Honda, Foxconn κτλ).

Toν Μάιο του 2011, το περιοδικό Proletarische Revolution είχε δημοσιεύσει μια εκτενή ανάλυση για τον κινεζικό ιμπεριαλισμό.

Ανάμεσα στην πληθώρα στοιχείων που παρουσίασαν για το πώς η Κίνα πληροί όλα τα λενινιστικά κριτήρια μιας ιμπεριαλιστικής χώρας (συγκέντρωση παραγωγής και κεφαλαίου-δημιουργία μονοπωλίων, χρηματιστικό κεφάλαιο, εξαγωγή κεφαλαίου, διεθνείς μονοπωλιακές ενώσεις, εδαφικό μοίρασμα της γης), αναφέρουν τα εξής:

«Από τις «τραυματικές» αναλύσεις πολλών νεοαναθεωρητών κτλ, ότι μέσω της ιδιωτικοποίησης και της φιλελευθεροποίησης η Κίνα θα μετατρεπόταν σε θύμα του δυτικού ιμπεριαλισμού, ότι θα καταστρεφόταν το κρατικό μονοπώλιο και τα φιλέτα θα ξεπουλιούνταν στο ξένο κεφάλαιο και ότι το όλο προτσές είναι παρόμοιο με την εξέλιξη στη Ρωσία, μετά από μια προσεκτική ματιά και αφού απομακρύνθηκαν οι ρεβιζιονιστικές παρωπίδες, δεν έμεινε τίποτε απολύτως. Γιατί δεν πάει κανείς μακριά έχοντας την παράξενη ιδέα ότι το ιδιωτικό κεφάλαιο είναι κακό ενώ το κρατικό καλό. Η αξιοποίηση και εκμετάλλευση του κεφαλαίου παραμένει ως τέτοια, είτε είναι κρατική είτε ιδιωτική και μια αστική τάξη παραμένει αστική, ανεξάρτητα αν είναι γραφειοκρατική- κρατικο καπιταλιστική ή ιδιωτική καπιταλιστική ή «μεικτή».

Εξετάσαμε την δομή της ιδιοκτησίας (που αφορά τον κρατικό και/ή τον ιδιωτικό καπιταλιστικό χαρακτήρα των μονοπωλίων) και το μερίδιο της αγοράς (που αφορά τον βαθμό του μονοπωλίου) και εντυπωσιαστήκαμε ακόμη μια φορά με τα γιγαντιαία νούμερα των κολοσσών του κινεζικού τραπεζικού τομέα.

Ενδεικτικά, ως παράδειγμα μόνο για να αποκτήσει κάποιος μια εικόνα για την λειτουργία των κινεζικών τραπεζικών μονοπωλίων, αναφέρουμε την Industrialand Commercial Bank of China (ICBC),τη μεγαλύτερη και πιο κερδοφόρα τράπεζα παγκοσμίως (με 387.000 υπαλλήλους)… Το 2010, η ICBC είχε 181 θυγατρικές ή υποκαταστήματα στο εξωτερικό σε 22 χώρες. Αυτές περιλαμβάνουν αγορασμένες τράπεζες καθώς και αυτοτελή υποκαταστήματα. Ο αριθμός τους αυξάνεται κυριολεκτικά ανά μήνα… Η ICBC εστίασε αρχικά τις προσπάθειες επέκτασής της στην Ασία και στην Αμερική, αλλά στόχος της είναι και η Ευρώπη, για αυτό και προσπαθεί να πραγματοποιήσει σημαντικές εξαγορές στον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα».

Μέσα στο πακέτο «δώρων», στις 16 συμφωνίες, που έφερε ο κύριος Σι στην ελληνική αστική τάξη στην τελευταία του αυτή επίσκεψη (Masterplan της Cosco, ίδρυση υποκαταστήματος της Bank of China κτλ) είναι και η ίδρυση Γραφείου Αντιπροσωπείας της Τράπεζας Βιομηχανίας και Εμπορίου της Κίνας, της ICBC στην Αθήνα.

Η εξαγωγή κεφαλαίου και η συνεχής επέκταση των κινεζικών γιγαντιαίων μονοπωλίων σε παγκόσμιο επίπεδο, στην Αφρική και στην Ευρώπη, όπως και στη χώρα μας, βάζουν τις βάσεις για την όξυνση της εκμετάλλευσης του ντόπιου εργατικού δυναμικού και την απόσπαση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της κάθε χώρας. Ταυτόχρονα αναδιατάσσουν τον χάρτη του ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού οξύνοντας την σύγκρουση των μεγάλων παικτών, με ειρηνικό ή με στρατιωτικό τρόπο (βλ στρατιωτικές βάσεις Κίνας στην Αφρική και συγκρούσεις στη Νότια Κινεζική Θάλασσα), και την εμπλοκή των μικρών σε αυτήν.

Σε αυτές τις επικίνδυνες εξελίξεις πρέπει να έχει στραμμένο το βλέμμα της και η εργατική τάξη της χώρας μας και ταυτόχρονα να επαγρυπνά δείχνοντας την έμπρακτη αλληλεγγύη της στους ταξικούς αγώνες από τις προβλήτες της COSCO στον Πειραιά μέχρι τα κινεζικά κάτεργα.