Από την ιμπεριαλιστική «ειρήνη» στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο

Η παρακάτω ανακοίνωση συντάχτηκε έπειτα από διαδοχικές συναντήσεις ζύμωσης για την πολεμική σύγκρουση στην Ουκρανία. Οι συναντήσεις διεξήχθησαν, με πρωτοβουλία της Βίδας και συμμετείχαν ομαδοποιήσεις και σύντροφοι/-ισσες του αντιιμπεριαλιστικού κινήματος. Ένα σημαντικό βήμα αυτών των συναντήσεων είναι η συμφωνία όλων για  συντονισμένη πολιτική δουλειά, που θα υπηρετεί την αντιιμπεριαλιστική πάλη και θα βαδίζει κάτω από την κόκκινη σημαία του προλεταριακού διεθνισμού. Την τελική μορφή του κειμένου ανέλαβε η Βίδα και η Διεθνιστική αντιιμπεριαλιστική πρωτοβουλία.

***

Από την ιμπεριαλιστική «ειρήνη» στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο

Στις 24 Φεβρουαρίου ξεκίνησε η στρατιωτική επίθεση του ρώσικου ιμπεριαλισμού στην Ουκρανία. Από την πρώτη μέρα της επίθεσης η αστική προπαγάνδα στη χώρα μας έχει επιστρατεύσει κάθε μέσο, κάθε εικόνα, κάθε απεσταλμένο των καναλιών, κάθε γεωπολιτικό αναλυτή, κάθε ειδικό εν αποστρατεία για να μας πείσει για το ποιοι είναι οι «καλοί» και οι «κακοί» της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης και για την «ανθρωπιστική» δικαίωση της εμπλοκής της χώρας μας στον πόλεμο, με τη «σωστή πλευρά της ιστορίας». Η ευκολία μάλιστα με την οποία έριξαν ταφόπλακα στην ενημέρωση, μονοπωλώντας την πληροφορία, είναι χαρακτηριστική του τι σημαίνει για τις αστικές τάξεις «ελευθερία του τύπου». Ο πιο πρόσφατος γκεμπελισμός είναι να πείσουν τον εργαζόμενο στη χώρα μας ότι πρέπει για το «δίκιο» τους να βάλει πλάτη, να κάνει θυσίες- να σωπάσει, δηλαδή μπρος στον αυξανόμενο πληθωρισμό και στην φτωχοποίησή του.

Όσο όμως η αστική προπαγάνδα βάζει τα ερωτήματα, όπως «ποιος ξεκίνησε την στρατιωτική εισβολή», «ποιος πίεσε με την στρατιωτική περικύκλωση», «ποιος επιτίθεται» και «ποιος αμύνεται», και δίνει τις δικές της απαντήσεις για τον χαρακτήρα και τις αιτίες του πολέμου μόνος χαμένος είναι ακριβώς ο εργαζόμενος στη χώρα μας και παντού.

Το εργατικό κίνημα πρέπει να θέσει τις δικές του ερωτήσεις και απαντήσεις για το χαρακτήρα και τα αίτια του πολέμου, για να φωτίσει το πραγματικό συμφέρον των λαών και τον πραγματικό εχθρό τους, το ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Ουκρανία: ο ρωσικός στρατός επιτίθεται για τα συμφέροντα των ρωσικών μονοπωλίων

Πώς, λοιπόν, σε μια χώρα πλούσια σε ορυκτό και ενεργειακό πλούτο, με εξελιγμένη βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας, με εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό, με πλούσια αγροτική παραγωγή, με τεράστια γεωστρατηγική σημασία -από τα κοιτάσματα της Μαύρης Θάλασσας μέχρι τους αγωγούς φυσικού αερίου από την Ρωσία προς την Δυτική Ευρώπη- ο λαός τόσα χρόνια βιώνει τέτοιο επίπεδο φτωχοποίησης; Ή διατυπωμένο διαφορετικά: Υπήρξε η Ουκρανία πραγματικά ελεύθερη και ανεξάρτητη μετά την ολοκλήρωση της καπιταλιστικής παλινόρθωσης το 1991;

Η πρόσφατη ιστορία της Ουκρανίας είναι η ιστορία μιας εξαρτημένης χώρας που η γοργά ανερχόμενη ληστρική αστική της τάξη γέρνει με υποτέλεια προς το ξένο κεφάλαιο, είτε το ρωσικό είτε το αμερικανικό- γερμανικό. Το συσσωρευμένο χρέος προς τη Ρωσία μετά την επιβολή του ρωσικού τιμολογίου φυσικού αερίου της «ελεύθερης αγοράς» απογειώνεται κυρίως μετά την κρίση του 1992. Χαρακτηριστικό είναι το ενεργειακό εμπάργκο που επιβάλλει η Ρωσία στην Ουκρανία το 1999, με κήρυξη τρίμηνης κατάστασης εκτάκτου ανάγκης στην τελευταία. Από το 2000- 2001 τα συμφέροντα των αμερικανικών μονοπωλίων εισβάλλουν με τις μεταρρυθμίσεις της Γιούλια Τιμοσένκο, με εντολές από το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα.

Αυτές οι πολιτικές εξάρτησης εναλλάσσονται από τη διασπασμένη ουκρανική αστική τάξη μέχρι και το γνωστό μας ευρωμαϊντάν το 2014, την πραξικοπηματική, δηλαδή, επικράτηση της πρόσδεσης στον αμερικανικό- γερμανικό ξένο παράγοντα με τους νεοφασίστες σε πρώτο ρόλο. Η δράση των τελευταίων, η κατάληψη κομβικών θέσεων και το κυνήγι μαγισσών και βίαιης καταστολής που ακολούθησε, είχε δύο πολύ σημαντικές συνέπειες: από τη μια έφεραν στην εξουσία τους χρηματοδότες τους, τα αμερικανογερμανικά συμφέροντα, με την ένταξη της χώρας στο ΔΝΤ και τη γοργή πορεία προς την ευρωενωσιακή και νατοϊκή κατεύθυνση. Από την άλλη, με τις φιλοναζιστικές και εθνικιστικές κορώνες και πρακτικές τους, κατάφεραν- για άλλη μια φορά στην ιστορία των φασιστών- να σπείρουν το μίσος και τη διχόνοια στον ουκρανικό λαό. Η προπαγάνδα και η δράση τους αξιοποιήθηκε- κατά τη διάρκεια των οκτώ χρόνων που ακολούθησαν το ευρωμαϊντάν- από τον ρώσικο ιμπεριαλισμό. Τα συμφέροντα του τελευταίου στην Ουκρανία, όπως θα δούμε και παρακάτω, είναι στρατηγικής σημασίας και τα εδάφη που επιβουλεύεται -αυτή τη στιγμή και με τα όπλα- κομβικά για την ιμπεριαλιστική Ρωσία. Έτσι, το μίσος και ο διχασμός στην εξαρτημένη από τα ξένα κεφάλαια χώρα έγιναν το όχημα της προέλασης της μεγαλορωσικής-σωβινιστικής προπαγάνδας.

Κάτω από αυτή την αντίθεση γεννήθηκαν οι αυτοαποκαλούμενες Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, ως τμήμα εξαρτημένο από το ρωσικό κεφάλαιο και ως τέτοιο αναγνωρίστηκαν από τη ρωσική Δούμα. Από τον οκταετή ακήρυχτο πόλεμο στις περιοχές αυτές, μόνο οι ιμπεριαλιστές βγήκαν κερδισμένοι. Για τον εργαζόμενο λαό της Ουκρανίας η πρόσδεση στο ξένο κεφάλαιο, το βάθεμα της εξάρτησης σήμαινε μόνο δεινά: εντεινόμενη ανεργία, φτωχοποίηση, προσφυγιά, ανθρώπινες και υλικές απώλειες. Σε αυτά ήρθε να προστεθεί και η έκθεση στον κίνδυνο της φονικής πανδημίας του covid19 στα τελευταία δύο χρόνια. Παράλληλα οι ουκρανοί νεοκαπιταλιστές αφού «έφυγαν» από τη χώρα τα κεφάλαια που είχαν συσσωρεύσει από την υπερεκμετάλλευση των εργαζομένων, πλέον εγκατέλειψαν και οι ίδιοι τη χώρα.

Μέσα σε αυτές τις ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες, ο ουκρανικός λαός καλείται να υπερασπιστεί την εδαφική του ακεραιότητα, να αμυνθεί στη στρατιωτική εισβολή του ρώσικου ιμπεριαλισμού. Ήδη μετράει θύματα και καταστροφές. Το γεγονός ότι την αντίστασή του καπηλεύονται οι δυτικοί ιμπεριαλιστές και οι ντόπιοι υπηρέτες τους, όλοι αυτοί που κάθε μέρα μιλούν στο όνομα του ουκρανικού λαού και των λαών γενικά ενώ δεν είναι τίποτε άλλο από εκμεταλλευτές, δεν αναιρεί το δίκιο της ουκρανικής αντίστασης στη ρωσική στρατιωτική επίθεση.

Αντίθετα, το αντιιμπεριαλιστικό κίνημα στη χώρα μας πρέπει να δυναμώσει τη φωνή του και την αλληλεγγύη του στην αντίσταση του ουκρανικού λαού μέχρι την ήττα του ρωσικού στρατού στα εδάφη της Ουκρανίας, την ήττα των σχεδίων των ρωσικών μονοπωλίων που επιβουλεύονται τη χώρα ως πολύτιμο φιλέτο, την ήττα των σχεδίων όλων των ξένων μονοπωλιακών δυνάμεων που κρατάνε τον λαό υπόδουλο.

Η Ουκρανία στο επίκεντρο της επικίνδυνης για τους λαούς ενδοϊμπεριαλιστικής σύγκρουσης

Από τα παραπάνω είναι ξεκάθαρο ότι ο πόλεμος αυτός δεν αφορά δύο πλευρές που έρχονται να ξεκαθαρίσουν εθνικές, οικονομικές, πολιτικές διαφορές. Η ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία δεν ξεκινά έναν ρωσο-ουκρανικό πόλεμο που μπορεί να αρχίσει και να τελειώσει με τα οποιαδήποτε αποτελέσματα στο ουκρανικό έδαφος. Αντίθετα σηματοδοτεί την έναρξη της κλιμάκωσης της ενδοϊμπεριαλιστικής σύγκρουσης, μια νέα εποχή για το ιμπεριαλιστικό σύστημα ακόμη πιο επικίνδυνη για τους λαούς.

Γιατί όμως κλιμακώθηκε σήμερα αυτή η σύγκρουση; Γιατί ο ρώσικος ιμπεριαλισμός επέλεξε τη στρατιωτική εισβολή στα ουκρανικά εδάφη, τα χτυπήματα σε στρατιωτικές ή ενεργειακές εγκαταστάσεις σε όλη την χώρα, την μετωπική σύγκρουση με πολλές ανθρώπινες απώλειες, την κατοχή μέχρι στιγμής εδαφών στην ανατολική Ουκρανία από το ρωσικό στρατό, από την Αζοφική ως τη Μαύρη Θάλασσα και την περικύκλωση του Κιέβου; Γιατί ακολούθησαν «κυρώσεις» από τις αστικές κυβερνήσεις της δύσης και ο επανεξοπλισμός της Γερμανίας;

Εδώ να βάλουμε μια παλιά γνωστή ρήση στους καιρούς μας. Ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος είναι η συνέχιση της ιμπεριαλιστικής «ειρήνης» με βίαια μέσα. Ο ενδοϊμπεριαλιστικός ανταγωνισμός δεν έχει να κάνει με συγκεκριμένα πρόσωπα, με πολεμοχαρείς ή ειρηνόφιλους προέδρους, που στέλνουν ή δεν στέλνουν στρατό αναλόγως το πρωινό τους, με εξαγωγείς δημοκρατίας, ανθρωπισμού ή πολιτισμού, ούτε με βάρβαρους ή μη βάρβαρους λαούς. Ιμπεριαλισμός σημαίνει καπιταλισμός στο μονοπωλιακό του στάδιο. Η σύγκρουση λοιπόν είναι σύγκρουση συμφερόντων. Ποιων; Των μονοπωλιακών ομίλων και των κυβερνήσεων που τους υπηρετούν. Γιατί; Γιατί η αναντιστοιχία μεταξύ παραγωγικών δυνάμεων και ατομικής ιδιοποίησης των μέσων παραγωγής, αυτή η βασική αντίθεση που λύθηκε μόνο στο σοσιαλιστικό έδαφος, οδηγεί σε υπερπαραγωγή, σε κρίση, σε αναζήτηση νέων αγορών, νέων πηγών ενέργειας, σε καταστροφή κεφαλαίου, σε πολέμους.

Στην πρόσφατη βαθιά κρίση του καπιταλισμού μαζί με τις στρατιωτικές εισβολές, τη στρατιωτική επέμβαση σε μια σειρά χωρών, η ενδοϊμπεριαλιστική σύγκρουση οξυνόταν μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων. Αυτό ήταν το υπόβαθρο του εμπορικού, του νομισματικού πολέμου. Τι άλλαξε στις δύο τελευταίες δεκαετίες στον συσχετισμό των δυνάμεων; Οι τεκτονικές πλάκες της ανάπτυξης των μονοπωλίων κινούνται ανισόμετρα. Η ανάπτυξη Κίνας, Ρωσίας και Ινδίας έφερε σε πρώτο πλάνο τα συμφέροντα των αστικών τους τάξεων σε παγκόσμιο επίπεδο και την αναδιάταξη του παγκόσμιου χάρτη για χάρη τους. Οι παλιοί όμως άρπαγες, βορειοαμερικανικός- γερμανικός- γαλλικός- βρετανικός ιμπεριαλισμός δεν παραχωρούν αναίμακτα τη λεία τους στους νεόκοπους. Το ξαναμοίρασμα των αγορών, των πηγών και των δρόμων ενέργειας σημαίνει βία, φτώχεια και πόλεμο. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να αποκατασταθεί η κερδοφορία.

Ξεκάθαρα το βλέπουμε και στη σημερινή σύγκρουση ως προς τον βασικό της αλλά όχι μοναδικό παράγοντα, την ενεργειακή κρίση. Με την εγκατάλειψη του πετρελαίου από τη Μέση Ανατολή και την αντικατάστασή του με φυσικό αέριο από τα γερμανικά μονοπώλια, με την καθυστέρηση της «σχιστολιθικής επανάστασης» από τις ΗΠΑ, ο ρωσικός υπερκολοσσός της Gazprom έβλεπε σε κέρδη από μια «ευρασιατική» αγορά με έλεγχο των «τράνζιτ» χωρών Λευκορωσίας- Ουκρανίας. Εδώ μια απαραίτητη διευκρίνιση: η μόνη διαφορά του ρωσικού μονοπωλιακού ενεργειακού ομίλου από τους αμερικανικούς ή τους δυτικοευρωπαϊκούς είναι ότι προέκυψε από τη λεηλασία του πλούτου των λαών της ΕΣΣΔ και ότι η ρωσική αστική τάξη από την προεδρία Πούτιν το 2000 και μετά κατάφερε να τον λειτουργεί με ενιαίο σχεδιασμό.

Από τη στιγμή που το αμερικανικό και τμήμα του γερμανικού ιμπεριαλισμού έβαλαν εμπόδια, η διαπάλη οξύνθηκε και αναζητήθηκαν συμμαχίες. Δεν είναι τυχαίο ότι το 2014 Ρωσία και Κίνα υπέγραψαν συμφωνία για κολοσσιαία προμήθεια φυσικού αερίου. Και όταν πρόσφατα το αμερικανικό κεφάλαιο- στοχεύοντας στην αύξηση των κερδών του από την πώληση του δικού του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG)- τράβηξε τη Γερμανία από τον NordStream 2, τα ρωσικά μονοπώλια ενέργειας δέχτηκαν ισχυρό πλήγμα.

Οι μεγάλες λοιπόν δυνάμεις της εποχής συγκρούονται με βάση τα αντίθετα συμφέροντα των μονοπωλίων τους: ΗΠΑ- Γαλλία- Γερμανία με Ρωσία- Κίνα. Αλλά και με όλες τις αντιθέσεις μεταξύ τους που διαμορφώνουν και τις πολύ ρευστές τους συμμαχίες, όπως οι ανταγωνισμοί Γαλλίας- Γερμανίας, Γερμανίας- ΗΠΑ αλλά και Ρωσίας- Κίνας.

Για τη θέση της χώρας μας στην ενδοϊμπεριαλιστική σύγκρουση

Από την πρώτη στιγμή εισβολής του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία, είδαμε τα αστικά επιτελεία της χώρας μας, κυβέρνηση και αντιπολίτευση, να συντάσσονται ή καλύτερα να προσπαθούν να προλάβουν σε πολεμοκαπηλία τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και τους δυτικούς συμμάχους του. Η ομιλία του Μητσοτάκη στη Βουλή, την 1^η Μαρτίου του 2022, έδειξε την προθυμία μιας εξαρτημένης αστικής τάξης να γίνει μπροστάρισσα ξένων και δικών της συμφερόντων.

Δεν είναι δύσκολο για τους εργαζόμενους της χώρας μας που, μέσα στη συνολική επίθεση του κεφαλαίου σε κάθε πλευρά της ζωής τους, είδαν τους δικούς τους ανθρώπους να αποδεκατίζονται από την πανδημία (και την κυβέρνηση πρόσφατα να παραδέχεται με την χαρακτηριστική αλαζονεία της ότι μόνο 16 χιλιάδες από αυτούς έχασαν τη ζωή τους από κόβιντ εκτός ΜΕΘ) να καταλάβουν τι εννοεί η αστική τάξη όταν λέει «εθνικό συμφέρον». Το συμφέρον της. Τα κέρδη της. Η πλευρά της.

Βέβαια, η ντόπια αστική μας τάξη, καθώς και η ουκρανική όπως είδαμε παραπάνω, δεν έχει ενότητα ως προς τα ξένα συμφέροντα που υπηρετεί. Για παράδειγμα, τμήμα του εφοπληστρικού κεφαλαίου προσβλέπει στα κέρδη από τη μεταφορά αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου στην αγορά της ΕΕ. Άλλο τμήμα του όμως, καθώς και κομμάτι της «βαριάς βιομηχανίας» του τουρισμού, είναι στενά συνδεδεμένο με τον ρωσικό παράγοντα.

Λιμάνια της χώρας μας έχουν παραχωρηθεί με ληστρικές συμβάσεις σε αμερικανικό κεφάλαιο και η χώρα μας έχει εξελιχθεί σε αμερικανονατοϊκή βάση από άκρη σε άκρη. Γεμάτοι κομπορρημοσύνη, αστοί πολιτικοί όλων των κυβερνήσεων διαφήμιζαν όλα αυτά τα χρόνια τη νατοϊκή εκδούλευση: Σούδα, Λάρισα, Αλεξανδρούπολη, Άραξος, Ανδραβίδα, Άκτιο Πρέβεζας, Καλαμάτα, η χώρα μας πραγματικά αναβαθμίστηκε ως νατοϊκό στρατιωτικό ορμητήριο. Η πρόσφατη πρεμούρα της εμπλοκής στο πλευρό του ευρωατλαντισμού, με τον επιτελικό μάλιστα διόλου «δημοκρατικό» τρόπο, με αναντίστοιχη φιλοπόλεμη φρασεολογία και αποστολή στρατιωτικού υλικού στην Ουκρανία είναι η συνέχεια της ιστορικής πρόσδεσης τμήματος της αστικής μας τάξης με τα αμερικανικά συμφέροντα.

Η χώρα μας όμως μπαίνει στον ενδοϊμπεριαλιστικό ανταγωνισμό και στις συγκρούσεις του με την αστική της τάξη διασπασμένη. Έτσι, στα πλαίσια της σύγκρουσης αμερικάνικου και κινέζικου ιμπεριαλισμού θα πρέπει να τονίσουμε την εξάρτηση της χώρας μας από το κινεζικό κεφάλαιο, με κομβικής σημασία την ιδιοκτησία του τελευταίου (COSCO) στο στρατηγικό κόμβο μεταφορών, στο τμήμα του λιμανιού του Πειραιά. Όπως αντίστοιχα στα πλαίσια της στρατηγικής του γαλλικού ιμπεριαλισμού ως «αντιπολίτευσης» εντός ΝΑΤΟ, θα πρέπει να δούμε σε τι μεγάλους κινδύνους έχει βάλει η ελληνική κυβέρνηση τη χώρα μας με την υπογραφή του ελληνογαλλικού αμυντικού συμφώνου: για πρώτη φορά στη νατοϊκή ιστορία μια διακρατική συμφωνία μπορεί να παρακάμψει το ΝΑΤΟ, υπογράφοντας εμπλοκή των χωρών ακόμη και εναντίον χωρών μελών του ΝΑΤΟ.

Τα ντόπια, λοιπόν, αφεντικά συγκρούονται ανάλογα με τα συμφέροντά τους. Τα βάρη, όμως, αυτής της σύγκρουσης και της εμπλοκής στον πόλεμο -όπως και τα βάρη της καπιταλιστικής «ειρήνης»- πέφτουν σύσσωμα ήδη στις πλάτες του εργαζόμενου λαού μας. Για άλλη μια φορά καλείται να βάλει πλάτη, να αποδεχτεί δηλαδή την εξαθλίωσή του, σχετική και απόλυτη, με νέα υπερμνημόνια για τους πολεμικούς εξοπλισμούς. Καλείται μέσα από τα δελτία ειδήσεων να επιλέξει ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο, να επιλέξει μεταξύ μονοπωλιακών και ντόπιων αστικών συμφερόντων εχθρικών για τη ζωή του. Στο όνομα δήθεν του ουκρανικού λαού τα ντόπια αφεντικά δρομολογούν τη νέα τους επίθεση.

Από τα παραπάνω διαφαίνονται τα καθήκοντά μας απέναντι στον ληστρικό ιμπεριαλιστικό πόλεμο στο εδώ και στο τώρα:

-Έκφραση με κάθε μέσο της αλληλεγγύης μας στην πάλη του ουκρανικού λαού ενάντια στην ρωσική στρατιωτική εισβολή και ενάντια στην εξάρτηση από τα ξένα μονοπώλια.

- Έκφραση με κάθε μέσο της αλληλεγγύης μας στην πάλη του ρωσικού λαού ενάντια τον πόλεμο

-Ένταση της πάλης για ανασυγκρότηση του εργατικού κινήματος της χώρας μας σε αντιιμπεριαλιστική βάση.

- Πάλη ενάντια στα σχέδια της ντόπιας αστικής τάξης για εμπλοκή σε οποιαδήποτε πλευρά του ιμπεριαλιστικού πολέμου.

- Να χτίσουμε το μέτωπο αυτόνομης ταξικής πολιτικής ώστε να απεμπλακεί άμεσα η χώρα μας από οποιοδήποτε στρατιωτικό ή οικονομικό «χρέος».

Αγώνας ενάντια στον ιμπεριαλισμό, τον πόλεμο, την εξάρτηση.