Τσιτάλια Κυνουρίας: Μνημείο Σαρήγιαννη

Ένα εμπνευσμένο έργο κοσμεί το χωριό Τσιτάλια Κυνουρίας από τον γλύπτη Γιάννη Τζαβέλλα στη μνήμη του αγωνιστή Γιάννη Σαρρή- Σαρήγιαννη (1915-1949), έφεδρου ανθυπολοχαγού του Αλβανικού Μετώπου, καπετάνιο του ΕΛΑΣ, ταξίαρχο του ΔΣΕ και μέλος του ΚΚΕ.

Ένα έργο που μπορεί ο κάθε διαβάτης να ξαποστάσει, να δώσει λίγο χρόνο στη μνήμη και να στοχαστεί πάνω στον τιτάνιο αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας στο Μωριά για εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή δημοκρατία και σοσιαλισμό.

Το έργο τοποθετήθηκε τον Αύγουστο σε εκδήλωση που διοργάνωσαν οι συγγενείς του Σαρήγιαννη, η τοπική κοινότητα και ο Σύλλογος Τσιταλιωτών. Σημαντική συμβολή σε αυτό είχε ο Τάκης Σαρρής, ο οποίος υλοποίησε εντολή από τη διαθήκη του πατέρα του, Τριαντάφυλλου, που ήταν συναγωνιστής του πατέρα του.

Κλείνουμε, δίνοντας συγχαρητήρια για αυτήν τη συμβολή στη διατήρηση της μνήμης του ΔΣΕ και των μαχητών και μαχητριών του με την υπόσχεση να δυναμώσουμε τους αγώνες ενάντια στον ιμπεριαλισμό, τον φασισμό και τον πόλεμο.

Ομιλία του γλύπτη του έργου Γιάννη Τζαβέλλα

Καλησπέρα σας. Με τιμά ιδιαίτερα η παρουσία όλων σας σήμερα εδώ. Θέλω να ευχαριστήσω θερμά την κοινότητα του χωριού για την αποδοχή του αιτήματος της τοποθέτησης ενός μνημείου για τον Σαρρήγιαννη.

Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τον Τάκη Σαρρή για την ανάθεση της υλοποίησης του έργου σε εμένα. Η απόφαση να δεχτώ την πρόταση του δεν υπήρξε εύκολη ούτε και αυτονόητη, καθώς η συγγενική και η ονομαστική μου σχέση με τον Σαρρήγιαννη διαπλέκεται με τον ρόλο του δημιουργού που κλήθηκα να αναλάβω με διάφορους τρόπους. Με την ευκαιρία αυτή θέλω να ξεκαθαρίσω, ότι για μένα η τιμή που το έργο αυτό αποδίδει, αφορά αποκλειστικά τον ίδιο τον Σαρρήγιαννη και τους συναγωνιστές του, και δεν μεταβιβάζεται σε κανένα άλλο πρόσωπο χάριν συγγένειας.

Παρ’όλους αυτούς τους προβληματισμούς, θέλω να ευχαριστήσω όσους και όσες με παρότρυναν να αποδεχτώ την πρόσκληση και συζητήσαμε για την ιδέα του έργου, και χαίρομαι πολύ που ορισμένοι είναι σήμερα εδώ.

Ο παππούς μου και αδερφός του Σαρρήγιαννη υπήρξε ο άνθρωπος μέσα από τα λόγια και το βίωμα του οποίου σχηματίστηκε η ιδέα του έργου που βλέπετε. Για αυτόν ο χαμός και η απουσία του αδερφού του ήταν γεγονότα που τον σημάδεψαν βαθιά. Δεν μπορεί κανείς να μην σκεφτεί ότι το γεγονός ότι η σωρός του Σαρρήγιαννη δεν αποδόθηκε ποτέ στους ανθρώπους του, ούτε και τους γνωστοποιήθηκε ο τόπος τη ταφής του, έκαναν τον πόνο του αγιάτρευτο.

Μεγαλώνοντας κοντά του ένιωθα λοιπόν ότι αυτή η απουσία για τον παππού μου δημιουργούσε ταυτόχρονα και μια διαρκή παρουσία την οποία ήταν αδύνατον να μην αισθανθεί όποιος βρισκόταν κοντά του. Αυτός που έφυγε και δεν επέστρεψε, ανασυσταίνεται από τις σκέψεις τα συναισθήματα και τα ερωτηματικά όσων μείνανε.

Αυτή η διάσταση μιας απουσίας που είναι ταυτόχρονα και μια παρουσία, είναι νομίζω και η σύνδεση της μικρής αυτής ιστορίας με την Ιστορία με κεφαλαίο Γιώτα.

Η σιωπή, οι κρυμμένες φωτογραφίες στα συρτάρια, και η σπιλωμένη μνήμη κατά τις μετεμφυλιακές δεκαετίες εκφράζουν την απουσία. Όμως η πραγματική απουσία συντελείται όταν κανείς νιώσει ότι ο σκοπός, οι αξίες και οι αγώνες που δόθηκαν έχουν χάσει το νόημα τους στο παρόν, και δεν συνιστούν θέματα για τα οποία υπάρχει λόγος ενασχόλησης αναστοχασμού ή δράσης.

Σε αυτές τις σκέψεις προσπάθησα να δώσω υπόσταση μέσα από το έργο που βλέπετε.

Η τοποθέτηση του σε αυτό το όμορφο και ήσυχο σημείο μέσα στο χωριό και όχι σε κάποια δημοσιά είναι ηθελημένη. Ήθελα να προκαλεί την εγγύτητα και την οικειότητα, και όχι την απόσταση του ιερού γι’ αυτό άλλωστε θεωρώ ότι το πεζούλι τριγύρω του είναι πολύ ταιριαστό. Αυτός είναι και ο λόγος που επέλεξα να αναπαραστήσω αυτά τα τόσο απλά και προσιτά αντικείμενα. Μου αρέσει να σκέφτομαι ότι είναι ένα έργο που θα ζήσει κοντά στους ανθρώπους, και φυσικά επιτρέπεται στον καθένα να το αγγίξει και να το περιεργαστεί. Δεν χρειάζεται να λοιπόν αποτρέψει κανείς το παιδί του από τον πειρασμό να καθίσει στην καρέκλα! Σας ευχαριστώ πολύ!