Σρι Λάνκα: Η εξέγερση και τα πλοκάμια των ιμπεριαλιστών στη νησιωτική χώρα

Δυνάμεις καταστολής του στρατού
εξώ από καταυλισμό διαδηλωτών στο Κολόμπο

Είχαμε γράψει σε προηγούμενο κείμενο για την εξέγερση στη Σρι Λάνκα πως το ζήτημα για κάθε ξέσπασμα του λαϊκού παράγοντα είναι αν αυτό μπορεί να αφομοιωθεί εύκολα και να το διαχειριστεί η κάθε αστική τάξη. Οι εξελίξεις έφεραν τελικά την παραίτηση του προέδρου Γκοταμπάγια Ρατζαπάκσα, που διέφυγε στη Σιγκαπούρη. Υπηρεσιακός πρόεδρος μετά την παραίτηση ανέλαβε προσωρινά ο πρωθυπουργός Βικρεμεσίνγκε, ο οποίος λίγες ημέρες αργότερα (20/7) ψηφίστηκε στο κοινοβούλιο (από τους βουλευτές τις Σρι Λάνκα σε μυστική ψηφοφορία) για να πάρει και επίσημα τη σκυτάλη ως πρόεδρος.

Ο Βικρεμεσίνγκε ήταν αυτός που είχε δώσει εντολή στο στρατό «να κάνει ό,τι είναι απαραίτητο για την αποκατάσταση της τάξης» και είναι εξίσου μισητός στο λαό που βρέθηκε στους δρόμους. Νέος πρόεδρος λοιπόν με τις ίδιες πολιτικές και το τυράκι αυτή την ώρα για τον εξοργισμένο λαό να έρχεται από το υπουργείο ενέργειας, που κάνει λόγο για προπληρωμένες παραλαβές καυσίμων που φέρνουν ανακούφιση!

Μετά και τις νέες εξελίξεις η καταστολή συνεχίζεται, με την αστυνομία και το στρατό να εισβάλει σε καταυλισμό διαδηλωτών στο Κολόμπο καταστρέφοντας, ξυλοκοπώντας και προχωρώντας σε νέες συλλήψεις.

Έχουμε αναφέρει ξανά πως η Σρι Λάνκα είναι ακόμα ένα «παράδειγμα στρατηγικής θέσης» για τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, μια χώρα εξαρτημένη πολιτικά και οικονομικά. Αυτή η εξάρτηση είναι που φέρνει το λαό σε ακόμα πιο δύσκολα μονοπάτια, με την εκεί αστική τάξη να αφήνεται στις ορέξεις των μεγάλων μονοπωλίων των ιμπεριαλιστικών χωρών.

Ως χώρα διαθέτει κοιτάσματα πολύτιμων λίθων και φυσικούς πόρους από ασβεστόλιθο, γραφίτη, φωσφορικά άλατα, άργιλο κ.α. Η χώρα είναι επίσης γνωστή για το τσάι της, τα μπαχαρικά, το καουτσούκ, και τα κλωστοϋφαντουργικά της προϊόντα. Για μια εξαρτημένη χώρα όπως η Σρι Λάνκα ο τουρισμός πλασάρεται (και εκεί) ως «βιομηχανία», που καλύπτει παρόλα αυτά το 10% του ΑΕΠ. Πέρα από αυτά, όπως έχουμε προαναφέρει, τα βλέμματα των αρπαχτικών κρατών εστιάζουν στη σημαντική γεωστρατηγική της θέση.

Η οικογένεια των Ρατζαπάκσα έχει μακρά ιστορία στη χώρα, ήδη από το 1936, ως οικογένεια φεουδαρχών. Αναλυτές θέλουν τη συγκεκριμένη οικογένεια, που βρίσκεται και σήμερα στο τιμόνι της Σρι Λάνκα, να είναι «δοσμένη» στον κινέζικο ιμπεριαλισμό, αλλά φυσικά στη μεγάλη σκακιέρα το παιχνίδι δεν μπορεί να παίζεται από έναν. Η Κίνα μπορεί να έχει επενδύσει «χοντρά» στη νησιωτική χώρα (με βάση το Chatham House 12,1 δισεκατομμύρια δολάρια μεταξύ 2006 και 2019) φυσικά με ανταλλάγματα σε έργα υποδομών και παραχώρηση λιμανιού στη Hambantota, που ανοίγει στην Κίνα πέρασμα προς τον ινδικό Ωκεανό. Η κυβέρνηση στη Σρι Λάνκα καμάρωνε για τα οικονομικά οφέλη που θα έχει από την κινεζική διαχείριση του λιμένα, αυτός όμως έχει απλώς περάσει σε κινεζικά χέρια για 99 χρόνια!

Από την άλλη, όμως, το χρέος προς την Κίνα αγγίζει μόλις το 10%, ενώ 55% είναι προς ομολογιούχους Αμερικάνους και Ευρωπαίους, ένα 4% προς την Ινδία, ενώ περίπου 10% αντιστοιχεί έκαστος σε Ιαπωνία, Παγκόσμια Τράπεζα και Ασιατική Αναπτυξιακή Τράπεζα.

Μπορεί οι εδώ αναλύσεις να αρκούνται - και λογικό θα λέγαμε από μια σκοπιά - ως προς το ΔΝΤ και τα συμφέροντα της Δύσης, τα πλοκάμια που απλώνονται όμως στη Σρι Λάνκα είναι πολλά και μέσα σε αυτά βρίσκεται, όπως είναι λογικό αν κοιτάξει κανείς τον χάρτη, και η αστική τάξη της Ινδίας. Η στρατηγική της Ινδίας στρέφεται ναυτικά προς τη Σρι Λάνκα και τις Μαλδίβες, ενώ έχει παίξει ρόλο στην κρίση της νησιωτικής χώρας ως «χείρα βοηθείας» με οικονομική βοήθεια ενός δις δολαρίων για αγορά τροφίμων, καυσίμων και φαρμάκων.

Διαβάζουμε από το the Economist:

«Ο ακρογωνιαίος λίθος της προσέγγισής του (Μπάιντεν) στην Ασία αποκαλύφθηκε τον Μάιο με την έναρξη του Οικονομικού Πλαισίου Ινδο-Ειρηνικού (IPef), που συνδέει χώρες που αντιπροσωπεύουν το 40% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Η Ινδία, η Ιαπωνία και το Βιετνάμ είναι μέλη αυτού του πλαισίου και, το πιο σημαντικό, η Κίνα δεν είναι. Ένας άλλος καρπός των προσπαθειών του κ. Μπάιντεν ήταν μια κοινή δήλωση στο τέλος της συνόδου κορυφής των G7 στις 28 Ιουνίου, η οποία δεσμευόταν να «μειώσει τις στρατηγικές εξαρτήσεις» από την Κίνα».

Τα όσα λέει η παραπάνω πηγή δεν τα χρησιμοποιούμε για να δείξουμε τον ανταγωνισμό ΗΠΑ – Κίνας (φυσικά εντάσσεται και αυτό) αλλά, στην προκειμένη, για να δούμε και τις κινήσεις από την πλευρά της Ρωσίας που εν μέσω της εισβολής, που συνεχίζει μέχρι και σήμερα να διαλύει την Ουκρανία, απλώνει παντού τον ιμπεριαλιστικό της μανδύα, προσπαθώντας να ανακόψει τις αντίπαλες ενέργειες.

Βλέποντας τις κινήσεις των ΗΠΑ, η Ρωσία προσπαθεί να χτίσει γέφυρες προς τη Σρι Λάνκα. Πρόσφατο παράδειγμα η τηλεφωνική επικοινωνία του πλέον «παραιτημένου» προέδρου με τον Πούτιν όπου και του ζητήθηκε πίστωση για εισαγωγές ρώσικων καυσίμων, ενώ συμφώνησαν για ενίσχυση των διμερών σχέσεων σε τομείς όπως ο τουρισμός, το εμπόριο, και τον πολιτισμό. Αυτή δεν ήταν η πρώτη επαφή. Οι ατζέντες των δύο χωρών έχουν καταγράψει και τα προηγούμενα χρόνια πληθώρα συζητήσεων και συμφωνιών. Για ασφάλεια ενάντια στον εσωτερικό εχθρό, για τεχνολογία, ανταλλαγή πληροφοριών, ενώ έχουν προχωρήσει σε κοινές ασκήσεις και ανταλλαγή τεχνογνωσίας. Τα «ανταλλάγματα» που παίρνει η Σρι Λάνκα και ο λαός της από αυτές τις σχέσεις με τους ιμπεριαλιστές φαίνεται από την σημερινή δραματική κατάσταση της χώρας.

Δεν μπορούμε να προβλέψουμε ποιο θα είναι το μέλλον για τον πολύπαθο λαό της Σρι Λάνκα και το που «θα κάτσει η μπίλια» στο συνολικό παιχνίδι. Σίγουρα μπορούμε να πούμε πως η μοίρα για τους λαούς των εξαρτημένων χωρών δεν είναι απλώς να τσακίζονται αμαχητί. Οι αντιθέσεις στον παγκόσμιο χάρτη θα φέρουν και αναταράξεις, ίσως σαν αυτές που επικρατούν σήμερα στη Σρι Λάνκα, ίσως και με άλλα χαρακτηριστικά. Η εργατική τάξη, ο εργαζόμενος λαός και τα σύμμαχα στρώματα θεωρούμε πως μπορούν να κατακτήσουν την ανάλυση για τα αρπαχτικά που ρημάζουν τον τόπο τους και να προχωρήσουν σε δική τους αυτόνομη πολιτική παλεύοντας πρώτα και κύρια για ανεξαρτησία και κόντρα στις σκυμμένες μπροστά στον ιμπεριαλισμό αστικές τους τάξεις.

Το πότε και το που «θα σπάσει ο κρίκος» είναι άγνωστο, όμως η βαθιά παγκόσμια καπιταλιστική κρίση που οξύνει και τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, που κάνει τα μονοπώλια να ψάχνουν νέες αγορές, σε περιόδους σαν αυτές που «ο ιμπεριαλισμός τη γη ξαναμοιράζει» θα αναγκάσει και τον λαϊκό παράγοντα να μην είναι απλά παρακολουθητής των γεγονότων…